یبوست شکایتی شایع در بیماران است و معمولاً به اجابت مزاج طولانی، دشوار، دفعات کم و یا دفع ناکافی مدفوع اطلاق می شود. از نظر فیزیوپاتولوژی یبوست مزمن عمدتاً ناشی از مصرف ناکافی فیبر، دریافت کم مایع و یا اختلال در حرکت کولون و یا عملکرد آنورکتال می باشد.کپسول فیتولاکس فرآورده ای است که از بذر کتان، جودوسر، اسفرزه و پکتین سیب و گریپ فروت جهت درمان یبوست تهیه شده است. بذرکتان موجود دراین فراورده منبع غنی از آلفالینولئیک اسید، لیگنان و اسیدهای چرب امگا 3 می باشد که از قدیم الایام برای درمان یبوست استفاده می شده است زیرا حاوی فیبرهای محلول و غیر محلول می باشدکه 80 درصد فیبر موجود درآن را فیبر غیرمحلول تشکیل می دهد(1). جودوسر موجود در این فرآورده نیز دارای مقادیر زیاد فیبر غیر محلول ومقداری فیبر محلول مانند آرابینوکسیلان، سلولز و بتاگلوکان، مینرالها، ویتامینها و پلی فنولهای آنتی اکسیدان است(2). اسفرزه نیز حاوی پلی ساکاریدهایی مانند آرابینوز،گالاکتوز وگلوکوز می باشد. پکتین و سایر فیبرهای محلول موجود در این گیاهان چون قابل حل در آب هستند به شکل ژل در آمده و باعث افزایش سرعت حرکت محتویات روده می شوند . میکروبیوتای روده، پکتین و سایر فیبرهای محلول موجود در گیاهان نامبرده را به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می دهد و سبب افزایش تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFA) مانند بوتیرات، سیترات و پروپیونات می شود. بنابراین گیاهان موجود در کپسول فیتولاکس نقش پربیوتیک را داشته و باکتریهای مفیدی مانند بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلها از آن تغذیه نموده و با تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه سبب کاهش التهاب و خطر سرطان کولون می شود(3و4). فیبرهای غیر محلول موجود دراین گیاهان باجذب آب به سمت روده سبب افزایش وزن و حجم مدفوع شده و در نتیجه زمان ترانزیت روده ای کاهش یافته ومنجر به درمان یبوست می گردد. مطالعات بالینی انجام شده ثابت کرده است بذرکتان و اسفرزه در بیماران دیابتی نه تنها باعث بهبود یبوست مزمن بیماران شده است، بلکه سبب کاهش قند خون، چربی خون و وزن بیماران دیابتی نیز میشود (5 و6). جودوسر نیز علاوه بر تنظیم فیزیولوژی دستگاه گوارش و افزایش سرعت انتقال روده ای، سبب حفاظت کولورکتال در برابر کانسر، بیماریهای التهابی روده مانتد کولیت اولسراتیو و حتی سلیاک می شود(7). استفاده از این کپسول خصوصا در افراد مسن که دچار یبوست ناشی از بیماریهای مزمن شده اند توصیه می شود زیرا گیاهان موجود در کپسول فیتولاکس با اثر هم افزائی خود سبب افزایش حرکات دودی روده و کاهش زمان انتقال روده ای شده و نه تنها سبب بهبود یبوست می شود بلکه بر حفظ سلامتی کولون نیز اثر به سزائی دارد و سبب تامین ویتامینهای گروه BوE، آهن، امگا 3 و املاح مورد نیاز بدن این گروه سنی نیز می گردد.

اجزای فرآورده

هر كپسول حاوي پودر سبوس دار فرآوری شده جو دوسر ( Avena sativa )، پكتين سيب ( Malus domestica ) ، پكتين گريپ فروت( Citrus paradisi )، پودر دانه كتان( Linum usitatissimum ) و پودر پوسته دانه اسفرزه( Plantago ovata ) مي باشد.

موارد منع مصرف

– اسفرزه در بيماران مبتلا به تنگي پاتولوژيك دستگاه گوارش و انسداد روده ها، انسداد مربوط به فلج روده ها، اشكال در بلع و تنگي مري و يا بيماران ديابتي كه تنظيم قند خون آنها دچار مشكلاتي است و در بيماران مبتلا به نارسائي بخش اگزوکرین لوزالمعده منع مصرف دارد.

– از آنجائيكه در اسفرزه انواع آنتي ژنها جستجو شده است در بيماران مبتلا به آسم و موارد آنافيلاكسي با احتياط مصرف شود.

– در طول درمان مصرف حداقل 8-6 ليوان آب در روز به منظور كمك به نرم شدن مدفوع و جلوگيري از كاهش آب بدن توصيه مي شود.

– از مصرف دراز مدت خودداري شود، زيرا موجب وابستگي بدان مي شود.

– به علت وجود جوی دوسر در مبتلایان به بیماری سلیاک منع مصرف دارد.

تداخلات داروئي:

– ممکن است اين دارو جذب داروهاي ضد انعقاد، كاربامازپين و داروهاي ضد ديابت را نيز كاهش مي دهد بنابراين از مصرف توام آنها خودداري شود.

– بطور كلي از مصرف همزمان داروهاي ديگر با فيتولاكس خودداري شود.

دستور مصرف:

بزرگسالان

شبها نیم ساعت قبل از خواب ۲ کپسول با یک لیوان بزرگ آب و یا مایعات دیگر میل شود.